του Στέφανου Μίλεση
Ο Ευάγγελος Καμπέρος δικηγόρος, θεατρικός συγγραφέας και ποιητής του Πειραιά είναι απόγονος της μεγάλης οικογένειας της Φρεαττύδας Καμπέρου, από την οποία προήλθαν σπουδαίες πειραϊκές προσωπικότητες όπως του Δημητρίου (Μίμη) Καμπέρου και του αδελφού του Παναγιώτη (Νότη) Καμπέρου.
Ο Δημήτρης (Μίμης) έμεινε στην ιστορία μεταξύ πολλών κατορθωμάτων του ως ο πρώτος Έλληνας στρατιωτικός αεροπόρος, ενώ ο Νότης που ήταν στο επάγγελμα αξιωματικός του Βασιλικού Ναυτικού έμεινε ως ο ανάδοχος του Ολυμπιακού Πειραιώς αφού ήταν αυτός που πρότεινε το όνομά του και πρώτος αντιπρόεδρός του.
Ο Ευάγγελος Καμπέρος αποτέλεσε συνέχεια της μεγάλης και σπουδαίας λογοτεχνικής σχολής της Φρεαττύδας. Γεννήθηκε στον Πειραιά το 1920.
Έγραψε το πρώτο του θεατρικό έργο το “Γαβριήλος”, το 1934 όταν ήταν στην ηλικία μόλις 14 ετών ανακαλύπτοντας γρήγορα το συγγραφικό του ταλέντο. Για το “Γαβριήλος” τιμάται με το πρώτο βραβείο ποίησης από τον Δήμο Πειραιώς επί Δημάρχου Τάκη Παναγιωτόπουλου. Την ίδια χρονιά αποστρατευόταν από την αεροπορία ο θείος του Δημήτρης Καμπέρος με το βαθμό του Επισμηναγού, με τον οποίο διατηρούσε ιδιαίτερη πνευματική σχέση.
Μικρός ακόμα πρωταγωνιστεί στο Παιδικό Θέατρο Πειραιώς. Τέσσερα χρόνια αργότερα, το 1938, το ίδιο έργο (Γαβριήλος) ανεβαίνει στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά από έναν νεαρό ηθοποιό 21 χρόνων, που έμελλε να γίνει αργότερα μεγάλο όνομα στο χώρο του θεάτρου και του κινηματογράφου τον Μίμη Φωτόπουλο.
Το 1938 γράφει το “Δολοφόνοι”, ενώ το 1939 γράφει το δράμα “Αδικημένα νιάτα” που ανεβάζει στον Πειραιά συμμετέχοντας και ο ίδιος στην παρουσίαση, σπουδαστής ακόμα στην Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου. Έκτοτε θα παρουσιάζεται εκτός από θεατρικός συγγραφέας και ως ηθοποιός. Συμμετέχει στο θίασο της Μαρίκας Κοτοπούλη για διάστημα μεγαλύτερο των δέκα ετών.
Ο θείος του, ο Νότης, καθώς τον εκτιμούσε και διέβλεπε τις δυνατότητές του τον βοήθησε να εργαστεί στη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων. Ο Ευάγγελος Καμπέρος όμως δεν μπόρεσε να παραμείνει σε αυτή τη θέση για μεγάλο χρονικό διάστημα καθώς φανερώθηκε η αριστερή του ιδεολογία.
Το 1940 αποφοιτά από την Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου ενώ παράλληλα σπουδάζει στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών αλλά και πολιτικές επιστήμες. Όταν αποφοίτησε τη Νομική το 1943 ασχολήθηκε με τη μάχιμη δικηγορία. Έγινε μέλος του Δικηγορικού Συλλόγου Πειραιώς.
Κατά την διάρκεια της κατοχής λαμβάνει ενεργά μέρος στην αντίσταση από τις τάξεις του ΕΑΜ και εξορίστηκε στο Ελ Ντάμπα και τη Μακρόνησο. Στο Α’ Τάγμα Σκαπανέων στη Μακρόνησο δημιούργησε θεατρική ομάδα με την οποία ανέβαζαν έργα διατηρώντας έτσι υψηλό το φρόνημα των κρατουμένων.
Κατά την διάρκεια της κατοχής η Δραματική σκηνή, ανεβάζει το δικό του μονόπρακτο “Άνθρωπος δίχως πρόσωπο” στο οποίο συμμετέχει η Σαπφώ Νοταρά.
Το 1947 ξεκινά τη συγγραφή του θεατρικού έργου “Γκρεμίζουν το σπίτι μας” που αποσπά το πρώτο βραβείο “Θεάτρου Τέχνης”, ενώ ανεβαίνει στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά το 1955. Το 1956 παρουσιάζει το έργο “Καημοί του Λιμανιού”.
Κατά την διάρκεια της Χούντας λαμβάνει και πάλι ενεργά μέρος εναντίον της συνεργαζόμενους με τους Θεοδωράκη, Κατράκη, Ρίτσο και Βρεττάκο.
Το 1973 γράφει το τελευταίο θεατρικό του έργο με τίτλο “Φιλοκτήτης” που μεταφράζεται στα γερμανικά και στα αγγλικά.
Ο Ευάγγελος Καμπέρος πέθανε χωρίς να προλάβει να δει την δημοκρατία να ανατέλλει στην Ελλάδα σε ηλικία μόλις 54 ετών.
Εκτός από θεατρικά έργα έγραψε και σπουδαία ποιήματα τα οποία δημοσίευσε στις ποιητικές συλλογές: “Ηρωική Συμφωνία”, “Άσβηστη φλόγα”, “Ματωμένος βράχος”, “Τζερεμίο – το τραγούδι του εαυτού σου”, “Σφίξ – η μπαλάντα της Σπηλιάς των Λογισμών” και “Παράξενη Ραψωδία” αφιερωμένη στη μελλοντική γυναίκα του Ελευθερία Θαλασσινού.
Ο Ευάγγελος Καμπέρος το 1971 τιμήθηκε με το πανευρωπαϊκό βραβείο ποίησης του Μιλάνου. Τελευταίο ποιητικό έργο ήταν το “Πρωινές Ανταύγειες” αφιερωμένο στην κόρη του Αντιγόνη, που δεν πρόλαβε όμως να εκδώσει καθώς πέθανε το 1974.
Το έργο αυτό εξέδωσε το 1975 η γυναίκα του ένα χρόνο μετά το θάνατό του.
Ο Ευάγγελος Καμπέρος σε όλη του τη ζωή πάλεψε για την δημοκρατία, την ελευθερία, την ισότητα, την δικαιοσύνη και την ειρήνη. Προς αυτές τις κατευθύνσεις έστρεψε το επάγγελμά του, τα θεατρικά του έργα, τα ποιήματά του, την ίδια του την ύπαρξη. Κι όπως ο ίδιος επισήμανε “ποιήματα δεν γράφω για τη δόξα ποιητή, μα για τη λεφτεριά και την ειρήνη”.
Ποίημα Ευάγγελου Καμπέρου”Έλα!”
Έλα να φύγουμε ξανάταξιδευτές τ’ ονείρου μας αντάμαστο κάτασπρο τρεχαντήρι της αγάπηςφουσκώνουν τα πανιά μ΄ άνεμο πρίμο!…
Έλα να φύγουμε ξανάόπως και να ‘σαι, θα πάρουμε τα χνάρια των θεών.Μη με ξεχνάς στα έρμα κι ανεμόδαρτά μου βράχια.Μονάχος πού να πάω;…
Μην αργείς, η μέρα – χρόνος!…Έλα να φύγουμε ξανά,άνεμο πρίμο τότε πάλι θε να βρούμε;
(Από την ποιητική συλλογή “Τζερεμίο – το τραγούδι του εαυτού σου”)
Εργογραφία Ευάγγελου Καμπέρου
Ποίηση
| 1. | Αντίσταση |
| 2. | Ελ Ντάμπα |
| 3. | Τζερέμιο (Το τραγούδι του εαυτού μου) Βραβείο Σικελιανού |
| 4. | Η Σφιγξ. (Η μπαλλάντα της σπηλιάς των λογισμών) |
| 5. | Παράξενη ραψωδία |
| 6. | Σημαίες της ειρήνης |
| 7. | Σύγχρονοι Βούλγαροι Ποιητές (Μικρή Ανθολογία) |
| 8. | Πρωινές Ανταύγιες |
| 9. | Μακρονήσι |
| 10. | Το τραγούδι του εαυτού μου |
Θεατρικά που ανέβηκαν στη σκηνή
| 1. | Γαβριήλος – Δημοτικό Δράμα | 1938 |
| 2. | Αδικημένα Νειάτα – Δράμα | 1939 |
| 3. | Ανάμεσα στα χαλάσματα – Δράμα | 1939 |
| 4. | Τυφλός Βιολιστής – Μονόπρακτο | 1939 |
| 5. | Άνθρωπος δίχως πρόσωπο – Μονόπρακτο | 1940 |
| 6. | Οι δολοφόνοι | 1944 |
| 7. | Προμαχώνες | 1948-49 |
| 8. | Ο κατά φαντασίαν Δον Ζουάν – Κωμωδία | 1949-50 |
| 9. | Γκρεμίζουν το σπίτι μας – Α΄ βραβείο Θεάτρου Τέχνης | 1947-55 |
| 10. | Καημοί του Λιμανιού | 1956 |
| 11. | Όταν κλείνουν το δρόμο | 1960-65 |
Μονόπρακτα (άπαικτα)
| 1. | Το Γαλάζιο Πουλί – Δράμα | 1960 |
| 2. | Οι Άνθρωποι της Δεκάρας – Κωμωδία | 1965 |
| 3. | Η Ηλιογέννητη – Για το Ραδιόφωνο | 1962 |
| 4. | Στο Σταθμό του Τραίνου | 1969 |
Τρίπρακτα (άπαικτα)
| 1. | Ηλέκτρα – Τραγωδία | 1960 |
| 2. | Το Ρολόι της Μοναξιάς | 1971 |
| 3. | Ο Κόσμος Ανάποδα | 1970 |
| 4. | Εμείς και ο Δρόμος – Δράμα | 1973 |
| 5. | Φιλοκτήτης – Τραγωδία | 1973 |
Πηγές:– Αντιγόνη Καμπέρου “Δημήτριος Καμπέρος. Η ζωή του πρώτου Έλληνα στρατιωτικού αεροπόρου” (2014).
– Αντιγόνη Καμπέρου. Βιογραφικά σημειώματα, εργογραφία και φωτογραφίες του πατέρα της. – Μόσχου Κεφάλα “Οι Δικηγόροι – Λογοτέχνες του Πειραιά” (Πειραιάς – 1990).- Γιάννης Χατζημανωλάκη “Ευάγγελος Καμπέρος”, Περιοδικό “Φιλολογική Στέγη” τεύχος 22 – 1974.- Γιάννης Χατζημανωλάκης “Χρονικό της Πειραϊκής Πνευματικής Ζωής 1835 – 1973” (Πειραιάς – 1973)- Ε. Καμπέρου “Πειραϊκό Θέτρο” Λεύκωμα Πειραιώς Δ. Πανίτσα, 1958
