του Στέφανου Μίλεση
Η δεκαετία του 1960 εισέρχεται δυναμικά στην πόλη του Πειραιά και στο λιμάνι. Η προηγούμενη δεκαετία του 1950 η αλλιώς η δεκαετία της ανόρθωσης, με τις εκβαθύνσεις του λιμανιού, με την οικοδόμηση εκ του μηδενός της πόλης και των λιμανιών τελείωσε οριστικά. Ο φόβος της κατοχής σταδιακά ξεχνιέται, παύει να την θυμίζει ο ερχομός των πλοίων της ΟΥΝΡΑ. Μια εποχή αισιοδοξίας γεννιέται που φαίνεται ακόμα και στις φωτογραφίες που δεν απεικονίζουν πλέουν ερείπια βομβαρδισμών και κατεστραμμένες γερανογέφυρες, αλλά γερανούς που εργάζονται πυρετωδώς, εργάτες που φορούν ομοιόμορφες στολές και κράνη και πλατείες όπου τα πάντα είναι τακτοποιημένα.
Το 1961 αποφασίζεται να οικοδομηθεί στην Πλατεία Κοραή μέγαρο Πνευματικού Κέντρου. Ο Δήμος λαμβάνει από την κυβέρνηση δάνειο ύψους 12 εκατομμυρίων δραχμών. Το κτήριο θα ανεγερθεί στη θέση της Δημοσυντήρητης Επαγγελματικής και Οικοκυρικής Σχολής, της οποίας η στέγαση προβλέπεται να γίνει στον έκτο όροφο του μεγάρου.
Ο Μουσουργός Μενέλαος Παλλάντιος δίνει σειρά διαλέξεων στον Πειραϊκό Σύνδεσμο με θέμα «Οι τρεις εποχές της Ελληνικής μουσικής». Ο κόσμος που ενδιαφέρεται κάνει ουρά για να τον ακούσει. Ο ελληνικός εφοπλισμός την ίδια χρονιά ανθεί. Νέα υπερωκεάνια σκάφη που φέρουν την κυανόλευκο σημαία στον ιστό τους δρομολογούνται από το λιμάνι του Πειραιά.
Η Εταιρεία Χανδρή αγοράζει το «Βρετάνη» που μέχρι τότε ανήκε στους Γάλλους. Άλλα υπερωκεάνια εξυπηρετούν τις γραμμές Πειραιάς – Νέα Υόρκη και Πειραιάς – Αυστραλία. Οι αδελφοί Τυπάλδου αγοράζουν το «Αθήναι» και το «Ακρόπολις» και τα δρομολογούν σε μεσογειακές γραμμές. Η μικρή Ελλάδα το 1961 κάνει αισθητή την παρουσία της στην απεραντοσύνη των θαλασσών.
Το 1962 οι στήλες των εφημερίδων τοπικών και πανελληνίων γεμίζουν από Πειραιά! Ειδήσεις και σχόλια για τις θριαμβευτικές πρεμιέρες του «Πειραϊκού Θεάτρου» όχι στον Δημοτικό Θέατρο Πειραιώς αλλά στο… Βουκουρέστι με το έργο «Ηλέκτρα». Ο Ροντήρης μεταφέρει την ελληνική τραγωδία και τον ελληνικό τρόπο ερμηνείας της σε ολόκληρο τον κόσμο. Στα αναγνωστήρια της δημοτικής βιβλιοθήκης σημειώνεται συνωστισμός! Σε ένα τυχαίο μήνα καταγράφονται περίπου 39.000 αναγνώστες και αναγνώστριες. Το 1962 πεθαίνει ο μεγαλοεισαγωγέας σίτου Κωνσταντίνος Μπάκαλας.
Επρόκειτο για έναν άνθρωπο που ενώ αντιπαθούσε την κοινωνικότητα και ήταν «κλειστός» δεν έπαυε να προσφέρει μεγάλες δωρεές στον Πειραιά που συνολικά ξεπέρασαν τις 300 χιλιάδες χρυσές λίρες. Σε αυτόν οφείλονται τα κτήρια του Πατριωτικού ιδρύματος (ΠΙΚΠΑ), η ανοικοδόμηση του Χατζηκυριάκειου Ορφανοτροφείου, τα δύο περίπτερα στη Βούλα για τα παιδιά του Ιδρύματος. Τέλος τη ίδια χρονιά με δικά του χρήματα είχε ξεκινήσει η ανέγερση παιδιατρικής κλινικής και Πολυιατρείων Πατριωτικού Ιδρύματος στην διασταύρωση Βασιλέως Κωνσταντίνου και Καραολή και Δημητρίου.
Το καλοκαίρι του 1962 στην Σπηλιά του Παρασκευά κάθε Σάββατο ο Μανώλης Χιώτης και η Μαίρη Λίντα δίνουν την δική τους ερμηνεία σε ένα πρόγραμμα που τιτλοφορείται «Περασμένες αγάπες».
Το 1963 η Τρούμπα ανακηρύσσεται σε «Σόχο του Πειραιά». Στα σοκάκια της λειτουργούν 16 καμπαρέ και 57 νυχτερινά μαγαζιά. Γράφει ο Γιάννης Φύτρας στην εφημερίδα «Εμπρός» (φ. 23.2.1963) «πάντα στο μέρος εκείνο του λιμανιού θα υπάρχει μια Ίλια για κάθε ναυτικό, για κάθε γεροντοπαλίκαρο…».
Αντί της Ίλιας όμως ένα χρόνο αργότερα το 1964 προκύπτει ένα σκάνδαλο που ακούει στο όνομα Κριστίν. Η «Κριστίν» ήταν Βασίλης που είχε μάλιστα θαυμαστές. Ντυνόταν ως γυναίκα και υποβαλλόταν σε ορμονοθεραπεία. Ήθελε να αποκτήσει καλλίγραμμο στήθος. Επρόκειτο για έναν άνδρα 29 ετών από το Ρέθυμνο που είχε επιλέξει ως νέο όνομα το Κριστίν Παπαδοπούλο.
Τον Ιούνιο του 1965 ξεκινά η κατεδάφιση της Επαγγελματικής σχολής στην Πλατεία Κοραή σε εφαρμογή της απόφασης που όπως είδαμε είχε ληφθεί το 1961! Το Νοέμβριο του 1965 αποφασίζεται ο παλαιός ναός του Αγίου Διονυσίου στην Ακτή Κονδύλη να κατεδαφιστεί και στη θέση του να οικοδομηθεί ένας νέος που θα μοιάζει πολύ με τον μητροπολιτικό ναό της Αγίας Τριάδας.
Τον ίδιο χρόνο αποφασίζεται η περιοχή των «Λεμονάδικων» να αποδοθεί στην ακτοπλοΐα. Καθώς οι προβλήτες του λιμανιού στο κεντρικό του τμήμα, δεν επαρκούν για την εξυπηρέτηση του διαρκώς αναπτυσσόμενου επιβατικού στόλου η διοίκηση του ΟΛΠ θέλει να χρησιμοποιήσει και την περιοχή των «Λεμονάδικων». Συναντά αντιδράσεις από τους ιδιοκτήτες 37 καταστημάτων της περιοχής και από τον κόσμο για συναισθηματικούς λόγους.
Το 1966 ο Πέτρος Κλουδάς ξεκινά από τον Πειραιά με ένα καγιάκ. Αφού μετρήθηκε με την μανία της θάλασσας και κινδύνεψε πολλές φορές σοβαρά, κατάφερε να φτάσει στην Ιταλία ύστερα από 24 ημέρες. Στη συνέχεια η υποδοχή του στον Πειραιά ήταν συγκινητική όπου πλήθη κόσμου τον αποθεώνουν. Το 1967 διορίζεται από τη Χούντα των Συνταγματαρχών δήμαρχος Πειραιά ο Αριστείδης Σκυλίτσης. Το πιο αμφιλεγόμενο πρόσωπο για τους Πειραιώτες όλων των εποχών!
Από τη μια κατασκευάζει ογκώδη τσιμεντένια οικοδομήματα και από την άλλη κατεδαφίζει τα ιστορικά σύμβολα της πόλης. Το 1968 δεν αποτελεί ένα καλό έτος για τον Δήμο Νέου Φαλήρου. Παύει τη λειτουργία του ως δήμος και προσαρτάται ολόκληρος στον Δήμο Πειραιώς. Την ίδια χρονιά κατεδαφίζεται το ιστορικό ρολόι «δια ψήφων 15 υπέρ και δύο μόνο εναντίον». Το 1968 πεθαίνει ο ακαδημαϊκός και ομότιμος καθηγητής του Ε. Μ. Πολυτεχνείου Δημήτρης Πικιώνης που διακρίθηκε για τον αγώνα που έκανε να σωθούν τα νεοκλασικά κτήρια της γενέθλιας πόλης του.
Το 1969 αναρτώνται στο κωδωνοστάσιο της Αγίας Τριάδας οι οκτώ καμπάνες του νέου ναού. Φέρουν πάνω τους χαραγμένα τα ονόματα των ευεργετών μεταξύ των οποίων συγκαταλέγεται και ο Σκυλίτσης. Βρίσκονται τα οστά του ήρωα της επανάστασης Γεωργίου Καραϊσκάκη εντός δύο ξυλοκιβωτίων σε μια αποθήκη στην οδό Κανελλόπουλου στο Νέο Φάληρο. Η μετακομιδή των οστών είχε γίνει με σκοπό τη μεταφορά του μνημείου του Στρατάρχη της Ρούμελης. Η «Εθνική Κυβέρνησις» μετονομάζει τον Δήμο Δραπετσώνας σε Δήμο Θεμιστοκλέους. Η νέα ονομασία επιλέχθηκε ανάμεσα στις ονομασίες «Αναγέννησις», «Φοίνιξ» και «Ποσειδών». Ανάδοχος ήταν ο δημότης Αθηναίων Ευάγγελος Πατούσης.
Ο Ιανουάριος του 1970 ξεκινά με τον Κόκοτα να εμφανίζεται στο Δημοτικό θέατρο. Το καλοκαίρι του 1970 είναι το καλοκαίρι των εγκαινίων. Τον Ιούλιο εγκαινιάζεται ο νέος επιβατικός σταθμός του ΟΛΠ (Παγόδα) που συμπίπτει με τον εορτασμό των 40 ετών από τη λειτουργία του ΟΛΠ. Αποφασίζεται να οικοδομηθεί στον Πειραιά «Ναυτική Εστία» κατά τα πρότυπα του κτηρίου της ναυτικής εστίας της Αμβέρσας.
Εγκαινιάζεται επίσης η Μαρίνα Ζέας εντός της οποίας μεταφέρεται το Ναυτικό Μουσείο Ελλάδος. Κατεδαφίζεται η οικία του Μιαούλη (Χατζοπούλου) μπροστά από τον Ι.Ν. Αγίου Σπυρίδωνα και έτσι ο «Άγιος» βλέπει ύστερα από πολλά χρόνια θάλασσα. Μια δεκαετία τελειώνει και μια άλλη αρχίζει.
