του Στέφανου Μίλεση

Παρά το γεγονός πως οι περισσότεροι Πειραιώτες αναφέρονται στον χοροδιδάσκαλο Κράκαρη, έχοντας την πεποίθηση πως ήταν μονάχα ένας, επρόκειτο για δυο αδέλφια, τους Σταύρο και Γιώργο, που είχαν διακριθεί για τη χορευτική τους δεινότητα και που είχαν γίνει δημοφιλείς την προπολεμική εποχή.

Οι αδελφοί Κράκαρη έγιναν γνωστοί στον Πειραιά σε μια εποχή όπου ακόμα δεν υπήρχαν σχολές σύγχρονων χορών και είχαν αρχίσει να γίνονται μόδα οι ευρωπαϊκοί χοροί (καδρίλιες κλπ). Επισκεπτόμενοι αρχικά τα σπίτια των ενδιαφερομένων (κυρίως δεσποινίδων που επιθυμούσαν να μάθουν να χορεύουν όπως και στην Ευρώπη) παρέδιδαν ιδιαίτερα μαθήματα και έγιναν ανάρπαστοι.

Ο Γεώργιος Κράκαρης ωστόσο φαίνεται πως είχε σπουδάσει μοντέρνους χορούς στο Παρίσι και ήταν ο πιο μετρημένος και σοβαρός. Αντίθετα ο αδελφός του Σταύρος μάλλον ήταν αυτοδίδακτος αλλά διέθετε στοιχεία στο χαρακτήρα του τέτοια που ήταν περισσότερο γνωστός από τον αδελφό του. Πρωτοεμφανιζόμενος ως καθηγητής χορού στον Πειραιά ήταν φυσικά ο Γεώργιος Κράκαρης ο οποίος αλώνιζε στην κυριολεξία τις πίστες χορούς στο κοσμοπολίτικο τότε Νέο Φάληρο.

Γεώργιος Κράκαρης στο Ακταίον, 1926

Ο Άγγελος Κοσμής για τον Σταύρο Κράκαρη

Στα «Περασμένα και αλησμόνητα» ο δημοσιογράφος και λογοτέχνης Άγγελος Κοσμής αναφέρει μερικά στοιχεία από εκείνα που έκαναν τον Σταύρο Κράκαρη να ξεχωρίσει. Πρώτα από όλα είχε την ικανότητα να μιμείται τις ξένες γλώσσες, χωρίς φυσικά να βγαίνει νόημα από όσα έλεγε. Αυτή η μιμητική του ικανότητα τον είχε κάνει γνωστό στους χορούς της αποκριάς όπου ντυνόταν «τουρκογύφτισσα» και χορεύοντας απαράμιλλα τριγυρνώντας στους δρόμους της πόλης έλεγε τη μοίρα στους περαστικούς. Είχε ανακηρυχθεί ο «Βασιλιάς» της πειραϊκής αποκριάς και κάθε τέτοια εποχή ήταν περιζήτητος σε σχολεία, συλλόγους και ενώσεις. Όμως ήταν επίσης αξεπέραστος στη μίμηση ξένων γλωσσών, τόσο που πολλοί Πειραιώτες είχαν πιστέψει πως πραγματικά ήταν πολύγλωσσος!

Μια μέρα όμως εισερχόμενος στο κατάστημα του Αγιομαυρίτη (πώληση ναυτικών ειδών) συναντήθηκε τυχαία με Ρώσους ναύτες. Τότε ο Σταύρος Κράκαρης άρχισε να τους μιλά υποτίθεται ρωσικά… Επειδή οι Ρώσοι δεν καταλάβαιναν λέξη από όσα τους έλεγε, πίστεψαν ότι τους κοροϊδεύει και τον ξυλοκόπησαν. Έκτοτε κυκλοφόρησε στον Πειραιά μια φράση για κάποιον που δεν μιλούσε καλά μια ξένη γλώσσα που έλεγε «Τη γλώσσα την παράτησα στου Αγιομαυρίτη» που φυσικά αναφερόταν στο ξύλο που είχε φάει ο Κράκαρης.

Σταύρος Κράκαρης: Ο ξυλουργός χορευτής

Ο Σταύρος Κράκαρης στο πραγματικό του επάγγελμα ήταν ξυλουργός ενώ κάποια στιγμή υπήρξε και υποψήφιος ως δημοτικός σύμβουλος στον Πειραιά. Στις εφημερίδες στην αναγγελία της υποψηφιότητάς του περιλαμβάνονταν μεταξύ άλλων, οι χορευτικές και μιμητικές του ικανότητες και η υποτιθέμενη γλωσσομάθειά του…

Ο Σταύρος Κράκαρης με την ιδιότητα του ξυλουργού διορίστηκε επιστάτης – συντηρητής στο παλαιό κτήριο της Ιωνιδείου στην Πλατεία Κοραή. Ήταν αρχές της δεκαετίας του ’30 όταν ο Σταύρος Κράκαρης άφησε το δικό του στίγμα στο σχολείο τοποθετώντας στα παράθυρά του σύρματα για να μην πηδάνε από τα παράθυρα στον δρόμο οι κοπανατζήδες μαθητές καθώς είχε κουραστεί να τους κυνηγάει. Ο Σταύρος Κράκαρης δούλεψε εντατικά προσπαθώντας να το διατηρήσει στη λειτουργία.

Το 1932 το κτήριο του Ιωνίδη είχε συμπληρώσει ήδη 85 χρόνια ζωής! Ήταν ακατάλληλο πλέον κτηριακά για να καλύψει τις ανάγκες ενός σχολείου. Οι τάξεις στο παλαιό κτήριο είχαν μεταβληθεί σε πραγματικές τρώγλες. Όταν το Στούντιο που λειτουργούσε μαζί με τον αδελφό του Γεώργιο απέκτησε πλέον φήμη και πελατεία, ο Σταύρος Κράκαρης σταμάτησε τα «μαστορέματα» και την «επιστασία» για να αφιερωθεί καλύτερα στη σχολή.

Όμως και πάλι οικονομικά δεν έβγαινε κι έτσι στα μέσα της δεκαετίας του ’30 ανέλαβε την κατασκευή καμπινών θαλασσίων λουτρών στον όρμο της Φρεαττύδας που ονοματοθέτησαν τη μια πλευρά του όρμου με τον προσδιορισμό “Στου Κράκαρη”. Επρόκειτο για 30 καμπίνες στον αριθμό στηριζόμενες στην άκρη της ακτής (τέρμα οδού Μπόταση) επί ξύλινων πασσάλων οι οποίες προσέφεραν την δυνατότητα αλλαγής ρούχων στις κυρίες και στις νεαρές και τη φύλαξη των πραγμάτων των λουομένων εντός αυτών.
Καθώς οι καμπίνες του Κράκαρη ήταν ξύλινες καταστρέφονταν εύκολα από τη θάλασσα και τις καιρικές συνθήκες. Για αυτό μεταβάλλονταν διαρκώς και στις διάφορες απεικονίσεις τους άλλοτε εμφανίζονται λίγο μπροστά, άλλοτε λίγο πιο πίσω, πιο πολλές ή πιο λίγες. Ο Κράκαρης για την κατασκευή τους χρησιμοποιούσε ξυλεία που για άλλους ήταν άχρηστη.

Καμπίνες Κράκαρη 1936
Δεκαετία 1950 – Οι καμπίνες του Κράκαρη ήταν χωρισμένες σε δύο μέρη. Το ένα για τους άνδρες στα δεξιά με 10 περίπου καμπίνες και το άλλο για τις γυναίκες στα αριστερά με σχεδόν τις διπλάσιες. Στη μέση υπήρχε το σπιτάκι του επιστάτη. Στα δεξιά των καμπινών υπήρχε η πέτρινη σκάλα καθόδου. Εκεί κοντά στη σκάλα συνέχιζε μέχρι και τις αρχές της δεκαετίας του ’60 να αναβλύζει το ιαματικό νερό της Φρεαττύδας, το Τσιρλονέρι που δυστυχώς μπαζώθηκε μαζί με όλο τον όρμο την δεκαετία του 1960.

Κατά την διάρκεια της κατοχής οι Γερμανοί κατέστρεψαν τις μπανιέρες της Φρεαττύδας για τις οποίες ο Κράκαρης αιτήθηκε ματαίως αποζημίωση στο ειδικό γραφείο που είχε συσταθεί στον Δήμο. Μεταπολεμικά συναντούμε το όνομά του να δεσπόζει μαζί με του αδελφού του στη σχολή χορού, στη συμβολή των οδών Βασιλέως Γεωργίου και Λουκά Ράλλη (έναντι οικίας Μεταξά όπως έλεγε η καταχώρηση) που έγινε γνωστό ως Στούντιο χορού αδελφών Κράκαρη.

1947 – Στούντιο Αδελφών Κράκαρη, Γεωργίου Α’ και Ράλλη έναντι οικίας Μεταξά

Ο Σταύρος Κράκαρης και ο Άγιος Νεκτάριος

Το 1964 ο Σταύρος Κράκαρης μαζί με έναν φίλο του τον Μιχάλη Σαρή πραγματοποιούσαν κυνηγετική εξόρμηση στην Ανάβυσσο. Τότε συνέβη το όπλο του Σαρή να εκπυρσοκροτήσει με αποτέλεσμα να βληθεί στον δεξιό μηρό ο Κράκαρης. Τον μετέφεραν στο Ασκληπιείο Βούλας όπου υποβλήθηκε σε σοβαρή εγχείρηση προκειμένου να του σώσουν το πόδι από τον ακρωτηριασμό. Ήταν τότε 52 ετών και εξαιτίας αυτού του γεγονότος, ο άνθρωπος που δε σταματούσε ποτέ να χορεύει, σταμάτησε οριστικά τον χορό, αλλά κατάφερε να σώσει το πόδι του. Μάλιστα ο Κράκαρης έκανε σε όλους γνωστό πως είδε τον Άγιο Νεκτάριο στον ύπνο του ο οποίος τον διαβεβαίωσε για τη σωτηρία του ποδιού του.

Για τον αδελφό του Γεώργιο, λίγα στοιχεία από την προσωπική του ζωή έγιναν γνωστά. Η «γεμάτη» επεισόδια ζωή του αδελφού του μάλλον τον είχε επισκιάσει. Ακόμα ένας λόγος ήταν πως όλοι οι μαθητές τους που άφησαν μαρτυρία για τον Κράκαρη δεν γνώριζαν αν επρόκειτο για τον Σταύρο ή τον Γεώργιο! Πάντως όλα τα ιδιωτικά σχολεία του Πειραιά συνεργάζονταν με τον χοροδιδάσκαλο Κράκαρη ενώ οι αποκριές στον Πειραιά αποτελούσαν αποκλειστικά δικό τους πεδίο. Τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια ο κύριος ανταγωνιστής τους ήταν το Στούντιο Χορού Βλάσση που λειτουργούσε σε κοντινή απόσταση από την δική τους σχολή, στην οδό Λουκά Ράλλη 112 στο Πασαλιμάνι.

1952 – Το Στούντιο Χορού Βλάσση απέσπασε ένα σημαντικό μέρος από τη Σχολή Κράκαρη.

Σήμερα τα ονόματα των αδελφών Κράκαρη εμφανίζονται στο διδακτικό προσωπικό δεκάδων ιδιωτικών σχολείων που κάποτε λειτουργούσαν στον Πειραιά και στο Νέο Φάληρο.

Author

Ο Στέφανος Μίλεσης είναι συγγραφέας με εξειδίκευση στην επιχειρηματική ιστοριογραφία (MSc στην Διοίκηση Επιχειρήσεων). Από νωρίς καταπιάστηκε όμως και με τη μελέτη της αστικής ηθογραφίας και λαογραφίας, τις αστικές παραδόσεις, την τοπική και ναυτική ιστορία.