του Γιάννη Β. Σίμου

Μπαίνει το πλοίο στο λιμάνι και στέκονται οι επιβάτες στο κατάστρωμα παρακολουθώντας τους ελιγμούς του καπετάνιου. Ο πρωταγωνιστής μας απολαμβάνει τη θέαση της πόλης. Θα σημειώσει αργότερα στο ημερολόγιό του:

"...ο ίδιος ο Πειραιάς είναι μια πολύ όμορφη μικρή πόλη...".

Αποβίβαση από το πλοίο (AL KAHIRA) και “ταξίδι” στην Αθήνα, μία διαδρομή που διαρκεί τρία τέταρτα της ώρας.
Σημειώνεται ότι στις περιηγήσεις του στην Αθήνα ο ταξιδιώτης μας ζορίζεται λόγω της έλλειψης σκιάς στους δρόμους που οφείλεται στο μεγάλο πλάτος τους και το χαμηλό ύψος των κτιρίων!
Μετά από ολιγοήμερη εγκατάσταση στην Αθήνα ο ταξιδιώτης μετακομίζει και εγκαθίσταται στο Νέο Φάληρο. Κάθε άνοδος από το Φάληρο στην Αθήνα χαρακτηρίζεται ως επίσκεψη στην πόλη.

Το πλοίο AL KAHIRA με το οποίο κατέφτασε στον Πειραιά ο επώνυμος επισκέπτης


Με αφορμή την εγκατάσταση αυτή συχνά ξεφεύγει σε “φλαναρίσματα” τόσο στην Αθήνα όσο και στον Πειραιά, ας είναι καλά ο σιδηρόδρομος, ναι ναι ο (πρώην) ηλεκτρικός, το μετρό μας. Του αρέσει να περπατά στον Πειραιά παρά το γεγονός ότι δεν βρίσκει να έχει πολλά αξιοθέατα.

Ωρολόγιον, Πλατεία Καραϊσκάκη και Σκαλάκια Τερψιθέας

Παρατηρεί πάντως το “Ωρολόγιον”, το άγαλμα του Καραϊσκάκη, εντοπίζει και την αποθήκη στρατιωτικού υλικού. Αυτή η τελευταία προφανώς θα είναι οι παλαιές εγκαταστάσεις της Σχολής Ευελπίδων που έχει μεταφερθεί από τον Πειραιά. Αναφέρεται και στα περίφημα σκαλάκια της Τερψιθέας

Γενικά φαίνεται να τον εντυπωσιάζει η Λεωφόρος Σωκράτους με τα επιβλητικά ιδιωτικά Μέγαρα, στην οποία αναφέρεται συχνά και στους κάθετους δρόμους, πολλοί από τους οποίους διατηρούν και σήμερα τα ίδια ονόματα. Η Λεωφόρος Σωκράτους όμως όχι, έχει αλλάξει τουλάχιστον δύο φορές με διάρκεια στον χρόνο το όνομά της. Εγώ τουλάχιστον την έχω βιώσει με δύο ονόματα.

Δημαρχείο Πειραιά (Ωρολόγιον)1900
Ο Ανδριάντας του Γ. Καραϊσκάκη που αντίκρυζαν επί της ομώνυμης Πλατείας οι επισκέπτες το 1901.


Αφού τριγυρίζει λίγο στους δρόμους της πόλης δεν παραλείπει να απολαύσει το καφεδάκι του στο Χάϊ Λάϊφ στο οποίο επανέρχεται. Και μετά από αυτές τις περιηγήσεις του, σε Πειραιά και σε Αθήνα, επιστρέφει στο ζεστό Νέο Φάληρο και στις κοσμικότητές του για διανυκτέρευση.
Εκείνο που τον τρελαίνει όμως είναι η ζέστη! Αναρωτιέται γιατί να πηγαίνει κανείς στο Νέο Φάληρο εφόσον είναι πιο ζεστό ή εξίσου ζεστό με την Αθήνα; Μιλάμε βέβαια
για τρομακτικές θερμοκρασίες 28 βαθμούς, τον Ιούλιο του 1901, τι να έλεγε άραγε
για τα σαραντάρια της εποχής μας;

Είναι εντυπωσιακό ότι ο κύριος αυτός υποφέρει από την ζέστη, καθώς πρόκειται περί μόνιμου κατοίκου της Αιγύπτου. Και μιλώ για κύριο και όχι για νέο, καθώς ένας άντρας 38 ετών δεν μπορεί να θεωρηθεί νέος το 1901. Και ποιος είναι αυτός; Μα φυσικά ο Κωνσταντίνος Π. Καβάφης στο πρώτο του ταξίδι στην Ελλάδα.

Ο Κωνσταντίνος Καβάφης

Καθώς ήθελα να περιοριστώ στις πειραϊκές αναφορές του ημερολογίου του δεν ασχολήθηκα στο κείμενο αυτό με την σημαντικότερη στιγμή του ταξιδιού του, που ήταν η γνωριμία με τον Γ. Ξενόπουλο, ο οποίος λίγο αργότερα θα κάνει ιδιαιτέρως γνωστό τον Καβάφη στον ελλαδικό χώρο.


Κ. Π. Καβάφης, Το πρώτο μου ταξίδι στην Ελλάδα (13 Ιουνίου – 5 Αυγούστου 1901),
εκδ. Πατάκη, Αθήνα Ιούλιος 2024

Σχετικά με τον συντάκτη:

Ο Γιάννης Β. Σίμος είναι Πειραιώτης αρχιτέκτων με έντονα φιλολογικά – πολιτιστικά ενδιαφέροντα, χαρακτηριστικό που τον οδήγησε να συμμετάσχει ενεργά στους αντίστοιχους φορείς της πόλης μας. Για κάποια χρόνια υπήρξε μέλος του Δ.Σ. του Πειραϊκού Συνδέσμου, τον οποίο υπηρέτησε από την θέση του Εφόρου του Φιλολογικού Τμήματος. Μετά την τελευταία γενική συνέλευση αποτελεί μέλος του Δ.Σ. της Φιλολογικής Στέγης, το οποίο του ανέθεσε την συν-διαχείριση της στήλης της Στέγης στην εφημερίδα «Κοινωνική» της πόλης μας.
Author

Ο Στέφανος Παν. Μίλεσης είναι Συγγραφέας, Ιστορικός Ερευνητής και Ραδιοφωνικός Παραγωγός. Από το 2016 είναι Πρόεδρος της Φιλολογικής Στέγης Πειραιώς.