του Στέφανου Μίλεση

Ο Μιχαήλ Ρινόπουλος (Πειρ. 1879 – Πειρ. 1959) υπήρξε ένας σπουδαίος άνθρωπος, πολυμαθής, που αγάπησε πραγματικά τον Πειραιά και το σπίτι του στην οδό Φίλωνος 91 υπήρξε για χρόνια κέντρο σύναξης πολλών Πειραιωτών που επιδίωκαν συνάντηση μαζί του για να του εκδηλώσουν τη συμπάθειά τους.

Ο πατέρας του εγκατέλειψε τη Στεμνίτσα της Αρκαδίας για να ασχοληθεί με το εμπόριο στον Πειραιά κι έτσι οι γονείς του βρέθηκαν στον Πειραιά. Ο Ρινόπουλος σπούδασε νομικά και υπήρξε για ένα διάστημα δικηγόρος Πειραιά αλλά το 1920 μετέφερε το γραφείο του στην Αθήνα.

Μιχαήλ Ρινόπουλος

Μιχαήλ Ρινόπουλος: ο Πειραιώτης της δημιουργίας

Οι περισσότεροι στον Πειραιά αναγνωρίζουν απλώς το όνομά του, από την θητεία του ως Δήμαρχος της πόλης. Η αλήθεια είναι όμως πως προσέφερε πολλά περισσότερα, αφού με ό,τι καταπιάστηκε το έφερε εις πέρας επιτυχώς δημιουργώντας νέους τομείς, θεσμούς και οργανισμούς που μέχρι σήμερα συνεχίζουν να λειτουργούν.

Ελάχιστοι γνωρίζουν ότι ο Ρινόπουλος μαζί με τον Απόστολο Νικολαΐδη εργάστηκαν από τη θέση που κατείχαν για την πραγματοποίηση των Βαλκανικών Αγώνων, πως ο Ρινόπουλος υπήρξε ο ιδρυτής της Διαβαλκανικής Ομοσπονδίας Αθλητισμού, ιδρυτής του Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς, ιδρυτής του Συνδέσμου Ανωνύμων Εταιρειών και πρόεδρος της Λέσχης των Φιλελευθέρων.

Όλες αυτές οι θεσμικές διοργανώσεις οφείλουν την ύπαρξή τους σε έναν σπουδαίο Πειραιώτη, τον Μιχαήλ Ρινόπουλο, που όπως συνήθως συμβαίνει παραμένει σχετικά άγνωστος στη γενέθλια πόλη του τον Πειραιά. Εκεί όπως είναι γνωστό ανθούν όσοι κάνουν θόρυβο, όσοι τραβούν τα φώτα της δημοσιότητας χωρίς να έχουν ουσιαστικά βάσεις, ιδέες και όραμα.

Ο Μ. Ρινόπουλος από τη νεανική του ηλικία είχε καταπιαστεί με τρεις τομείς: Τον αθλητισμό, την πολιτική και τον Πειραιά!

Ο Ρινόπουλος στον αθλητισμό

Με τα αθλητικά άρχισε να ασχολείται ήδη από το 1906 όταν κατέλαβε τη θέση του Ειδικού Γραμματέα του ΣΕΓΑΣ. Έκτοτε παρέμεινε ενεργός στον ΣΕΓΑΣ για περισσότερο από πενήντα χρόνια. Συγκεκριμένα παρέμεινε πέντε χρόνια Ειδικός Γραμματέας, τέσσερα σύμβουλος, έντεκα γενικός γραμματέας, δεκαπέντε έτη πρόεδρος του ΣΕΓΑΣ και ακολούθως επίτιμος πρόεδρος. Τις περιόδους 1918 – 1921 και 1924 – 1934 διετέλεσε γενικός γραμματέας της Επιτροπής Ολυμπιακών Αγώνων.

Ελάχιστοι παρέμειναν τόσα χρόνια, σε τόσες διαφορετικές θέσεις όσες ο Μιχαήλ Ρινόπουλος. Αυτός μαζί με τον Απόστολο Νικολαΐδη που τον διαδέχθηκε στην προεδρία του ΣΕΓΑΣ εργάστηκαν από κοινού για τον θεσμό των Βαλκανικών Αγώνων που υπάρχει μέχρι και σήμερα. Για αυτό και οι πρώτοι Βαλκανικοί Αγώνες διεξήχθησαν επίσημα για πρώτη φορά το 1930 στην Ελλάδα (Αθήνα) αφού επρόκειτο για μια καθαρή ελληνική ιδέα που συγκαταλέγεται στις επιτυχίες της σύγχρονης Ελλάδας. Ο Ρινόπουλος από τη θέση του προέδρου του ΣΕΓΑΣ που τότε κατείχε, στήριξε τον εμπνευστή των Βαλκανικών Αγώνων Δημητρό Δάλλα και πέτυχε επί προεδρίας του να διεξάγονται οι αγώνες αυτοί καθ’ έτος σε διαφορετική χώρα. Είχαν προηγηθεί με επιτυχία το 1929 οι Παμβαλκανικοί αγώνες (22 – 29 Σεπτεμβρίου) που αποτέλεσαν τη βάση για την καθιέρωση των Βαλκανικών Αγώνων ως ετήσιο θεσμό.

Ο Ρινόπουλος υπήρξε επίσης ο πρώτος πρόεδρος της Διαβαλκανικής Ομοσπονδίας Αθλητισμού από το 1930 έως την έναρξη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, η ύπαρξη και λειτουργία της οποίας επίσης ήταν δική του ιδέα.

Βαλκανικοί αγώνες (Βαλκανιάδα) 1965

Ρινόπουλος και Ελ. Βενιζέλος

Στην πολιτική υπήρξε θαυμαστής του Ελευθερίου Βενιζέλου και συνέδεσε το όνομά του με το κόμμα των Φιλελευθέρων. Ακολούθησε τον Ελ. Βενιζέλο στην Θεσσαλονίκη την περίοδο του Εθνικού Διχασμού το 1917. Διετέλεσε Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Οικονομικών, την περίοδο 1917 – 1920, καταλαμβάνοντας για πρώτη φορά και τη θέση του υφυπουργού που τότε θεσμοθετήθηκε.

Ο Ρινόπουλος στον Πειραιά

Ο Οργανισμός Λιμένος Πειραιώς (ΟΛΠ) ως ιδέα και νομικό σχήμα προτάθηκε από τον ίδιο και τον Ν. Σολωνάκη στον Ελευθέριο Βενιζέλο αφού τα προηγούμενα σχήματα διαχείρισης του λιμένος Πειραιώς είχαν αποτύχει.

Ο νέος Οργανισμός είχε λόγο όχι μόνο στους προβλήτες αλλά μπορούσε πλέον να ρυθμίζει την αποθήκευση, την διακίνηση των εμπορευμάτων, αποκτούσε μόνιμους εργάτες και μέσα, ενώ μπορούσε να επιβάλλει τέλη στα πλοία, στα εμπορεύματα και στους επιβάτες. Η ανοδική πορεία του λιμανιού παρέσυρε μαζί της και την πόλη του Πειραιά ενώ ο ΟΛΠ αρχίζει να αποκτά σημαντικά κεφάλαια που θα οδηγήσουν λίγα χρόνια αργότερα στην οικοδόμηση τεράστιων Σιταποθηκών (Σιλό) και σύγχρονου εξοπλισμού. Δεν ήταν τυχαίο συνεπώς που ο Ελευθέριος Βενιζέλος του εμπιστεύτηκε τη λειτουργία του ορίζοντάς τον πρώτο πρόεδρό του. Ανέλαβε καθήκοντα στις 19 Ιουλίου 1930 εργαζόμενος σκληρά για την καθιέρωση του οργανισμού ως ύψιστο διοικητικό όργανο του λιμένος Πειραιά.

Με τα δημοτικά ασχολήθηκε για πρώτη φορά το 1925 όταν εκλέχθηκε Δημοτικός Σύμβουλος Πειραιά. Διετέλεσε πρόεδρος δημοτικού συμβουλίου ενώ την περίοδο από το 1931 έως το 1934 ανέλαβε τα καθήκοντα του Δημάρχου Πειραιά (1931-1932 και 1932-1934) μετά τον θάνατο του Δημάρχου Αθανασίου Μιαούλη. Να σημειωθεί πως ο Αθανάσιος Μιαούλης διετέλεσε Δήμαρχος Πειραιώς μόνο για 120 ημέρες καθώς όταν του ανακοινώθηκε η κάθοδός του στις Βουλευτικές εκλογές που τόσο επιθυμούσε, υπέστη καρδιακό επεισόδιο! Πέραν όμως αυτού ο Μιχαήλ Ρινόπουλος προσπάθησε να επαναφέρει την ηρεμία στην πόλη μετά τα έκτροπα που είχαν σημειωθεί εξαιτίας της κόντρας που υπήρχε μεταξύ του Σωτήριου Στρατήγη (υποψηφίου Λαϊκού Κόμματος) και του Αθανασίου Μιαούλη (υποψηφίου Φιλελευθέρων).

Το 1936 εκλέχθηκε βουλευτής Πειραιά!

Δεκαετία 1930. Εσωτερικό Σιταποθηκών ΟΛΠ (Σιλό). Η αυτοματοποίηση στην εκφόρτωση και συσκευασία σιτηρών αντικαθιστά πλέον τη χρονοβόρα χειρωνακτική εργασία.

Στον Σύνδεσμο Ανωνύμων Εταιρειών

Επαγγελματικά μέχρι τον θάνατό του υπήρξε δικηγόρος ασχολούμενος ιδιαίτερα με το οικονομικό δίκαιο και το δίκαιο των ανωνύμων εταιρειών. Από την ενασχόλησή του στο επιστημονικό αυτό τομέα έκρινε πως ήταν απαραίτητη η ίδρυση Συνδέσμου Ανωνύμων Εταιρειών που πραγματοποιήθηκε ύστερα από πρότασή του.

Για αυτό και διατέλεσε γενικός γραμματέας και πρόεδρος του νεοσύστατου Συνδέσμου. Την περίοδο 1950 – 1959 διετέλεσε πρόεδρος της Λέσχης των Φιλελευθέρων και κατά την θητεία του ο Ρινόπουλος πέτυχε την ανέγερση των γραφείων της Λέσχης στην Πλατεία Καρύτση. Την ίδια περίοδο υπήρξε και Α’ αντιπρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ανωτάτης Βιομηχανικής Σχολής.

  • Μέγα Ελληνικόν Βιογραφικόν Λεξικόν του Σπ. και Κ. Βοβολίνη.
  • Εφημερίδες έτους 1959 (πένθη και ψηφίσματα).

Διαβάστε επίσης:

Σωτήριος Στρατήγης κατά Αθανασίου Μιαούλη (1932) | Pireorama ιστορίας και πολιτισμού

Author

Ο Στέφανος Παν. Μίλεσης είναι Συγγραφέας, Ιστορικός Ερευνητής και Ραδιοφωνικός Παραγωγός. Από το 2016 είναι Πρόεδρος της Φιλολογικής Στέγης Πειραιώς.