του Στέφανου Μίλεση
Στις 2 Απριλίου 1950 (ημέρα Κυριακή) το πλοίο ΛΑΟΥΡΑΝΑ (Laurana) που είχε αποκτηθεί από τον Ιωάννη Λάτση στα τέλη του 1949, θα εκτελούσε ένα ταξίδι προς τις Σπέτσες κατά την διάρκεια του οποίου θα αποφασιζόταν δια ψηφοφορίας το νέο του όνομα.
Ο Ι. Λάτσης με την δημιουργική επιχειρηματική πνοή που τον χαρακτήριζε δεν θα μπορούσε να μη συλλάβει το καταπληκτικό αυτό εγχείρημα. Να αφήσει δηλαδή τον κόσμο να αποφασίσει περί της ονομασίας του νέου του σκάφους. Έτσι το ΛΑΟΥΡΑΝΑ θα άρχισε το πρωί εκείνης της ημέρας το ταξίδι του με αυτό το όνομα και θα επέστρεφε το βράδυ έχοντας αποκτήσει ένα διαφορετικό!
Πραγματικά στις 08.30 εκείνης της Κυριακής 500 προσκεκλημένοι επιβιβάστηκαν στο κατάλευκο καράβι που είχε αγκυροβολήσει μπροστά από το Ρολόι του Πειραιά για ένα ταξίδι κυκλικής διαδρομή που περιλάμβανε Ύδρα, Σπέτσες, Πόρτο Χέλι, Σπέτσες, Ύδρα, Πόρο, Πειραιά.
Μεταξύ των επιβατών υπήρχαν σημαντικές προσωπικότητες της εποχής όπως ο στρατηγός Νικόλαος Πλαστήρας (που λίγο αργότερα θα ορκιζόταν πρωθυπουργός), ο Εμμανουήλ Τσουδερός (συνιδρυτής με τον Πλαστήρα του κόμματος Εθνικής Προοδευτικής Ένωσης Κέντρου), ο υπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας Θεόδωρος Γκιζάνης, ο π. Υπουργός Β. Στεφανόπουλος, ο Ναύαρχος Θ. Κουντουριώτης, ο Λιμενάρχης Πειραιώς Κανακάκης και πολλοί άλλοι παράγοντες της εμπορικής ναυτιλίας. Στις 9 ακριβώς το Λαουράνα έβγαινε από το λιμάνι του Πειραιά με πρώτο σταθμό την Ύδρα όπου θα γινόταν η επίσημη τελετή της ονοματοδοσίας που θα προέκυπτε από την διαδικασία που θα μεσολαβούσε κατά την διάρκεια του ταξιδιού.
Και το όνομα αυτού Έλλη!
Στα “ψηφοδέλτια” οι επιβάτες-ψηφοφόροι ήταν ελεύθεροι να αναγράψουν πολλά ονόματα με κυρίαρχα στις προτιμήσεις τα Ύδρα, Έλλη, Αλκυών, Νεράιδα, Ελληνίς, Αφρόεσσα και Εριέττα.
Μόλις τελείωσε η ψηφοφορία των 500 επιβατών άρχισε η διαλογή. Το όνομα που επικρατούσε με τις περισσότερες ψήφους ήταν το Έλλη!
Όμως ο στρατηγός Πλαστήρας ήταν σε όλους γνωστό πως είχε αναγράψει στην δική του ψήφο το όνομα “Νεράιδα” καθώς αυτός ήταν ο γενέθλιος τόπος του στο Νομό Καρδίτσας. Ο κόσμος αγαπούσε τον Πλαστήρα, την τιμιότητα του χαρακτήρα του, την ηθική του, τη συνεισφορά του στα πολεμικά μέτωπα. Άλλωστε κατά μια σύμπτωση ο γενέθλιος τόπος του Πλαστήρα εξέφραζε το μυστήριο της ελληνικής θάλασσας, τους θρύλους, την προσκόλληση των Ελλήνων στο υγρό στοιχείο, ήταν άμεσα συνδεδεμένο με όλες τις κρίσιμες στιγμές και τους αγώνες ενός λαού που κάποτε υπήρξε “αμφίβιος”. Ζούσε πότε στη στεριά και πότε στη θάλασσα. Έτσι αντί του Έλλη επιλέχθηκε το Νεράιδα.
Η υποδοχή στην Ύδρα
Όταν το πλοίο έφτασε στην Ύδρα ανακοινώθηκε το νέο του όνομα. Το υποδέχθηκαν οι σπουδαστές της Σχολής Εμποροπλοιάρχων Ύδρας ενώ τα κανόνια του ηρωικού νησιού απέδιδαν χαιρετισμούς. Ανήλθαν επί του πλοίου τρεις ιερείς και ακολούθησε αγιασμός και βάπτιση με το όνομα “Νεράιδα”. Ο Πλαστήρας είπε στο χαιρετισμό του πως η εμπορική ναυτιλία δεν υποδέχεται ένα πλοίο, αλλά ένα εθνικό έργο.
Ακολούθως το πλοίο ως Νεράιδα πλέον συνέχισε το ταξίδι του προς τις Σπέτσες και το Πόρτο Χέλι. Στην επιστροφή το Νεράιδα έπιασε ξανά Σπέτσες και Ύδρα για να παραλάβει επιβάτες που είχαν κατέβει για μια μικρή βόλτα κι ύστερα κατευθύνθηκε προς τον Πόρο όπου παρέμεινε επί μια ώρα. Στον Πόρο το υποδέχθηκαν οι Πρόσκοποι του νησιού και τελικά το Νεράιδα έφτασε πίσω στον Πειραιά στις 11 το βράδυ!
Το Νεράιδα εκείνη την Κυριακή άφησε πίσω του για πάντα το όνομα Λαουράνα το οποίο έφερε από την κατασκευή του. Οι επιβάτες που μόλις είχαν ολοκληρώσει το ταξίδι τους με αυτό έμειναν εντυπωσιασμένοι από την πολυτέλεια, τις αίθουσες και τα σαλόνια που ήταν τότε διακοσμημένα πρωτοφανώς για καράβι της ελληνικής ακτοπλοΐας. Στη Μεσόγειο σπανίως την δεκαετία του 1950 υπήρχαν πλοία (κι αν υπήρχαν θα ήταν μετρημένα στα δάκτυλα του ενός χεριού), που για ταξίδια κοντινών αποστάσεων συγκέντρωναν τόσες ανέσεις. Μόνο υπερωκεάνια υπερατλαντικών γραμμών ήταν σε θέση να προσφέρουν στους επιβάτες τους τόσες παροχές.
Πρωτοφανείς παροχές για πλοίο κοντινών αποστάσεων
Σήμερα είναι δύσκολο να αντιληφθούμε τι ακριβώς προσέφερε το Νεράιδα καθώς θεωρούμε δεδομένες τις παροχές στους επιβάτες ακόμα και στις μικρές διαδρομές του Σαρωνικού. Όμως το Νεράιδα ήταν εκείνο που για πρώτη φορά εισήγαγε πολλές καινοτομίες όπως τον διαχωρισμό εμπορευμάτων και επιβατών. Αποτελούσε πάγια τακτική στην εποχή του τα διάφορα εμπορεύματα που προορίζονταν προς τα νησιά να τοποθετούνται ελεύθερα στα καταστρώματα ανάμεσα στους επιβάτες. Το Νεράιδα για πρώτη φορά είχε διαμορφώσει στην πλώρη τμήμα εμπορευμάτων ώστε να μην έρχονται αυτά σε επαφή με τους επιβάτες δημιουργώντας μια ακαταστασία και μια ρυπαρότητα που ήταν υποχρεωμένοι να αποδεχθούν οι επιβάτες αφού έτσι συνηθιζόταν στα υπόλοιπα πλοία της ακτοπλοΐας κοντινών αποστάσεων. Ακόμα και η ταχύτητα του πλοίου ήταν πρωτοφανή για πλοίο κοντινών αποστάσεων καθώς έπιανε τα 18 μίλια.
Είναι γνωστό πως στο θρυλικό Νεράιδα πραγματοποιήθηκαν τα γυρίσματα της ταινίας “Το παιδί και το Δελφίνι” με την Σοφία Λόρεν. Η εμφάνιση της Σοφίας Λόρεν στο Πασαλιμάνι στις 8 Νοεμβρίου του 1956, δημιούργησε έναν πραγματικό παροξυσμό, όταν έξαλλο πλήθος από θαυμαστές της και από περίεργους για να την δει πάνω στο Νεράιδα που ναυλοχούσε στο Πασαλιμάνι.
Ο λογοτέχνης Σπύρος Μελάς δύο χρόνια αργότερα, το 1958, θα αφιερώσει πραγματική ωδή στο Νεράιδα όταν ο Λάτσης θα προσφέρει άνευ αμοιβής το πλοίο για μια κρουαζιέρα πανσελήνου στα μέλη του Αθλητικού Ομίλου Εκάλης. “Ελύσαμε τα πρυμναία, σηκώσαμε την άγκυρα, κι εβάλαμε πλώρη για τα ανοιχτά να προϋπαντήσουμε την πανσέληνο” έγραψε. “Το ολόλευκο αυτό και θαυμάσιο καράβι, η νεράιδα του Σαρωνικού, του Αργολικού και τόσων άλλων γραφικών κόλπων… είναι μια πραγματική Νεράιδα”.
(Η πρώτη φωτογραφία της ανάρτησης προέρχεται από το αρχείο Κωνσταντίνου Μωραΐτη)
